اهمیت شست‌وشوی صحیح لنزهای تماسی در پیشگیری از عفونت‌های چشمی
لنزهای تماسی وسیله‌ای کاربردی برای اصلاح بینایی و زیبایی هستند، اما در صورت بی‌توجهی به اصول بهداشت و شست‌وشوی صحیح، می‌توانند منبعی جدی برای انتقال میکروب‌ها و بروز عفونت‌های چشمی شوند.از میان عوامل خطر مرتبط با استفاده از لنز، عدم شست‌وشوی صحیح لنزها و جعبه‌ی نگهدارنده بیشترین نقش را در بروز کراتیت میکروبی دارد.در این مقاله از مجله الکترونیکی دیالنز ، اهمیت این موضوع و روش علمی شست‌وشوی صحیح لنزها بررسی می‌شود.
چرا شست‌وشوی لنز ضروری است؟
سطح لنزهای تماسی در تماس مستقیم با قرنیه و اشک چشم است و می‌تواند:
- چربی، پروتئین و ذرات معلق از سطح چشم را جذب کند.
- به‌سرعت توسط باکتری‌ها، قارچ‌ها و آمیب‌ها آلوده شود.
اگر لنز به‌درستی شسته و ضدعفونی نشود، این آلودگی‌ها در تماس مجدد با چشم، منجر به التهاب، قرمزی، ترشح و در موارد شدیدتر کراتیت میکروبی خواهند شد.
محلول‌های شست‌وشوی لنز و عملکرد آن‌ها
محلول‌های شست‌وشوی لنز، برخلاف تصور عمومی، فقط "مرطوب‌کننده" نیستند؛ بلکه ترکیباتی ضدباکتری، ضدقارچ و پاک‌کننده دارند.
انواع محلول‌ها:
|
نوع محلول |
ویژگی |
کاربرد |
|---|---|---|
|
محلول چندمنظوره (Multipurpose Solution) |
تمیزکننده، ضدعفونی‌کننده و نگهدارنده |
پرکاربردترین نوع برای لنزهای نرم |
|
محلول پراکسید هیدروژن (Hydrogen Peroxide System) |
ضدعفونی‌کننده قوی بدون مواد نگهدارنده |
مناسب برای چشم‌های حساس |
|
محلول سالین (Saline Solution) |
برای شست‌وشو پس از ضدعفونی، بدون خاصیت ضدباکتری |
هرگز به‌تنهایی برای تمیز کردن کافی نیست |
|
محلول آنزیمی (Enzymatic Cleaner) |
حذف رسوبات پروتئینی هفتگی |
برای کاربران بلندمدت لنز مناسب است |
مراحل صحیح شست‌وشوی لنز تماسی
شست‌وشوی صحیح باید روزانه و با دقت انجام شود. مراحل استاندارد عبارت‌اند از:
مرحله ۱: شست‌وشوی دست‌ها
- دست‌ها را با صابون مایع بدون عطر بشویید.
- با حوله بدون پرز خشک کنید.
مرحله ۲: تمیز کردن مکانیکی لنز
- لنز را در کف دست قرار دهید.
- چند قطره محلول تازه روی آن بریزید.
- با نوک انگشت (نه ناخن) حدود ۲۰ ثانیه به‌آرامی مالش دهید تا رسوبات پاک شوند.
مرحله ۳: شست‌وشوی نهایی
- پس از مالش، لنز را با محلول تازه کاملاً بشویید.
- هرگز از آب شیر، بزاق یا مایع لنز قبلی استفاده نکنید.
مرحله ۴: ضدعفونی و نگهداری
- لنز را در جعبه تمیز حاوی محلول تازه قرار دهید.
- جعبه را در محیط خشک و تمیز نگه دارید.
خطاهای رایج در شست‌وشوی لنز و پیامدهای آن
|
رفتار اشتباه |
پیامد |
خطر عفونت |
|---|---|---|
|
استفاده مجدد از محلول قدیمی |
کاهش اثر ضدباکتری |
↑ 3 برابر |
|
شست‌وشو با آب شیر |
ورود آمیب‌ها (Acanthamoeba) |
↑ 7 برابر |
|
خشک نکردن جعبه لنز |
رشد باکتری در رطوبت |
↑ 5 برابر |
|
عدم مالش لنز با انگشت |
باقی‌ماندن رسوبات میکروبی |
↑ 2 برابر |
|
لمس لنز با دست آلوده |
انتقال مستقیم میکروب‌ها |
↑ 8 برابر |
نکات پیشگیری تخصصی
1- هرگز از محلول‌های خانگی یا آب نمک دست‌ساز استفاده نکنید.
2- محلول را هر بار تازه بریزید و باقی‌مانده‌ی قبلی را دور بریزید.
3- جعبه‌ی لنز را هر سه ماه تعویض کنید.
4- لنز را هر شب قبل از خواب خارج کنید (مگر در موارد تجویز خاص).
5- در سفر، از لنزهای روزانه‌ی یک‌بار مصرف استفاده کنید.
6- اگر دچار قرمزی یا درد شدید، فوراً لنز را خارج کرده و به پزشک مراجعه کنید.
نتیجه‌گیری
شست‌وشوی صحیح لنزهای تماسی مهم‌ترین اقدام برای پیشگیری از عفونت‌های چشمی است.رعایت مراحل ساده‌ای مانند شست‌وشوی دست، مالش مکانیکی لنز و استفاده از محلول تازه می‌تواند خطر عفونت را بیش از ۹۰٪ کاهش دهد.بهداشت لنز نه‌تنها بر راحتی و وضوح دید اثر دارد، بلکه عامل تعیین‌کننده‌ای در سلامت قرنیه و جلوگیری از کراتیت میکروبی است.
به‌عبارتی، پاکیزگی لنز = سلامت بینایی.
توسط
نظر خودتو ثبت کن و در قرعه کشی دیالنز شرکت کن