تأثیر خوابیدن با لنز تماسی بر اکسیژن رسانی قرنیه و خشکی چشم
لنزهای تماسی برای میلیون‌ها نفر در سراسر جهان وسیله‌ای کارآمد جهت اصلاح دید هستند. با این حال، یکی از رایج‌ترین خطاهای استفاده از لنز، خوابیدن با لنز در چشم است؛ عادتی که می‌تواند به‌طور مستقیم باعث کاهش اکسیژن‌رسانی به قرنیه، خشکی چشم، التهاب و افزایش خطر عفونت‌های چشمی شود.حتی لنزهایی که به عنوان لنزهای شبانه (Extended Wear) تبلیغ می‌شوند، در صورت استفاده‌ی طولانی‌مدت، می‌توانند موجب هیپوکسی (کمبود اکسیژن) قرنیه شوند.
اکسیژن‌رسانی طبیعی قرنیه
قرنیه برخلاف سایر بافت‌ها، فاقد عروق خونی است. بنابراین اکسیژن مورد نیاز خود را از منابع زیر تأمین میکند:
1- اکسیژن موجود در هوا (از طریق اشک و پلک باز).
2- اکسیژن محلول در مایع اشکی.
3- اندوتلیوم قرنیه از سمت زلالیه (Aqueous Humor).
در حالت طبیعی، هنگام بیداری، اکسیژن از طریق فیلم اشکی و تماس مستقیم با هوا تأمین می‌شود. اما هنگام خواب، به‌ویژه با پلک بسته، میزان اکسیژن در سطح قرنیه تا حدود ۷۰٪ کاهش می‌یابد.
اثر لنز تماسی بر انتقال اکسیژن
لنز تماسی به‌صورت فیزیکی بین قرنیه و هوا قرار می‌گیرد و تبادل اکسیژن را محدود میکند. میزان اکسیژن‌رسانی از طریق لنز با شاخصی به نام Dk/t (نفوذپذیری به اکسیژن تقسیم بر ضخامت لنز) سنجیده می‌شود.
|
نوع لنز |
جنس |
میانگین Dk/t |
سطح اکسیژن‌رسانی |
|---|---|---|---|
|
لنزهای هیدروژلی سنتی |
HEMA |
10–30 |
پایین |
|
لنزهای سیلیکون هیدروژل |
SiHy |
80–180 |
بالا (مناسب‌تر برای خواب) |
|
لنزهای سخت گازی (RGP) |
PMMA-free |
100–200 |
بسیار بالا |
با وجود پیشرفت لنزهای سیلیکونی، خوابیدن با لنز هنوز باعث افت ۳۰٪ تا ۴۰٪ در فشار اکسیژن سطح قرنیه می‌شود.
پیامدهای فیزیولوژیک کمبود اکسیژن
کاهش اکسیژن‌رسانی قرنیه در خواب با لنز می‌تواند عوارض متعددی ایجاد کند:
- هیپوکسی قرنیه (Corneal Hypoxia)
- متورم شدن اپیتلیوم و استرومای قرنیه (Edema)
- افزایش ضخامت قرنیه تا 10٪ در شب
- تاری موقتی دید پس از بیدار شدن
- نئوواسکولاریزاسیون (رشد رگ‌های خونی در قرنیه)
قرنیه برای جبران کمبود اکسیژن ممکن است شروع به رشد عروق خونی از لیمبوس کند که باعث کاهش شفافیت قرنیه می‌شود.
- کاهش حساسیت قرنیه
در اثر تماس طولانی و هیپوکسی مزمن، قرنیه حساسیت خود را از دست می‌دهد و علائم خشکی و التهاب کمتر احساس می‌شود، در حالی که آسیب سلولی در حال پیشرفت است.
رابطه خوابیدن با لنز و خشکی چشم
خشکی چشم یکی از شایع‌ترین پیامدهای خوابیدن با لنز است. دلایل آن عبارت‌اند از:
-کاهش ترشح طبیعی اشک هنگام خواب
- اختلال در ترکیب فیلم اشکی به دلیل تماس طولانی لنز با سطح چشم
- تبخیر کمتر اما کیفیت پایین‌تر اشک
- تحریک مکانیکی سلول‌های اپیتلیوم قرنیه که باعث التهاب و کاهش مخاط محافظ می‌شود.
مطالعات نشان داده‌اند که خوابیدن با لنز حتی به‌مدت یک شب می‌تواند:
- غلظت MUC5AC (پروتئین مخاطی محافظ) را کاهش دهد.
- میزان تبخیر اشک را تا ۲ برابر افزایش دهد.
- احساس سوزش و قرمزی را در صبح بعد از خواب افزایش دهد.
خطرات بالینی خوابیدن با لنز
خوابیدن با لنز خطر ابتلا به بیماری‌های چشمی زیر را به‌طور چشمگیری افزایش می‌دهد:
|
عارضه |
توضیح |
افزایش خطر |
|---|---|---|
|
کراتیت میکروبی |
عفونت خطرناک قرنیه ناشی از باکتری‌ها مانند Pseudomonas |
6 تا 8 برابر |
|
کراتیت هیپوکسیک |
التهاب غیرعفونی ناشی از کمبود اکسیژن |
4 برابر |
|
نئوواسکولاریزاسیون قرنیه |
رشد غیرطبیعی رگ‌ها در قرنیه |
3 برابر |
|
خشکی و تحریک مزمن چشم |
کاهش ترشح اشک و اختلال در لایه مخاطی |
↑ 5 برابر |
توصیه‌های ایمن برای کاربران لنز
- همیشه قبل از خواب لنز را خارج کنید، مگر پزشک خلاف آن تجویز کرده باشد.
- از لنزهای با اکسیژن‌رسانی بالا (سیلیکون هیدروژل) استفاده کنید.
- چشمان خود را روزانه استراحت دهید و چند ساعت بدون لنز بمانید.
- از قطره‌های مرطوب‌کننده سازگار با لنز استفاده کنید.
- در صورت احساس سوزش، تاری دید یا قرمزی صبحگاهی فوراً به چشم‌پزشک مراجعه کنید.
نتیجه‌گیری
خوابیدن با لنز تماسی یکی از مهم‌ترین عوامل هیپوکسی و خشکی قرنیه است.حتی اگر لنز از نوع سیلیکون هیدروژل و «قابل استفاده در خواب» باشد، تماس طولانی‌مدت با چشم، تبادل اکسیژن را مختل میکند و خطر عفونت را چندین برابر افزایش می‌دهد.بنابراین، خارج کردن لنز قبل از خواب، رعایت بهداشت و استفاده از محلول‌های مناسب ساده‌ترین و مؤثرترین روش برای حفظ سلامت قرنیه و جلوگیری از آسیب‌های برگشت‌ناپذیر بینایی است.
توسط
نظر خودتو ثبت کن و در قرعه کشی دیالنز شرکت کن