رسوب های روی لنز چشمی را چگونه از بین ببریم؟

انجام مراقبت های لازم از لنز طبی و لنز رنگی از اهمیت بالایی برخوردار است و عدم مراقبت صحیح از آن ها می ‎تواند منجر به بروز انواع عفونت های چشم و در برخی موارد جدی تر، نابینایی فرد شود. در حقیقت مراقبت های لازم از لنز های چشمی کار سختی نیست و اندکی حوصله و دقت می خواهد . در این قسمت از مجله الکترونیکی دیالنز به ارائه مواردی در این زمینه خواهیم پرداخت .

رسوبات لنز چشم چگونه به وجود می آیند؟

متاسفانه تشکیل شدن رسوبات بر روی لنز چشم یک اتفاق آزار دهنده و مشکل ساز است که اغلب افراد آن را تجربه می کنند. وقتی لنز را داخل چشم هایتان می گذارید، توسط غشا اشکی چشم ها که متشکل از پروتئین، الکترولیت، لیپید و موسین و آب است احاطه می شوند که وابسته به نوع غشای اشکی و آمیخته شدن آن با مواد لنز، رسوباتی مثل پروتئین مضر بر روی لنز تشکیل می شود.

زمانی که رسوبات پروتئینی بر روی لنز چشم تشکیل می شوند، لنز حالت شفاف خود را از دست می دهد و کدر خواهد شد.

نقاط کدر و نیمه شفاف را می توان به طور معمول و یا زیر میکروسکوپ مشاهده کرد و وقتی نور به رسوبات روی لنز تابانده می شود سفید یا خاکستری دیده می شوند.

لنزهای چشمی نرم به دلیل ساختار اسفنجی که دارند مستعد اجماع مولکول های کوچکی مثل لیزوزیم هستند اما ممکن است در لنزهای سخت هم این اتفاق بیفتد اما در لنزهای نرم شایع تر است.لیزوزیم تقریبا ۴۰ درصد از کل پروتئین های چشم را تشکیل می دهد.

روش های از بین بردن رسوبات لنزها

محلول پاک کننده روزانه

برای استفاده از لنز تماسی ابتدا آن را با یک محلول مناسب تمیز کنید. چند قطره از محلول برای تمیز کردن لنز تماسی کافی است. با احتیاط هر دو سمت لنز را به مدت 20 ثانیه با محلول پاک کننده روزانه بسایید. سپس با محلول شستشو و ضد عفونی کار را تمام کنید.

محلول چند منظوره

این محلول ها با تجزیه پروتئین و لیپید، مواد زائد را از بین می برند. این نه تنها لنزهای چشمی شما را تمیز کرده و شستشو می دهد بلکه با تجمع باکتری ها نیز مبارزه می کند. با این حال، یک محلول چند منظوره حاوی مواد نگهدارنده است که گاهی اوقات برای برخی از افراد بسیار مناسب نیست. به آن ها توصیه می شود که از محلول پراکسید هیدروژن استفاده کنند زیرا فاقد مواد نگهدارنده است.

محلول پراکسید هیدروژن

محلول پراکسید هیدروژن برای تمیز کردن، شستشو و ضد عفونی لنزهای چشمی استفاده می شود اما این یک فرآیند یک مرحله ایی نیست. هرگز لنزهای خود را پس از تمیز کردن با این محلول، مستقیما در چشم خود قرار ندهید زیرا این ماده شیمیایی می تواند باعث سوختگی و صدمات جدی به قرنیه شما شود. برای اینکه دوباره از لنزهای خود استفاده کنید، نیاز به یک فرآیند خنثی سازی دارند. پراکسید هیدروژن اغلب دارای یک کیف مخصوص با سبد خنثی کننده است. این دارای یک دیسک داخلی است که مولکول های پراکسید هیدروژن را به آب و اکسیژن تجزیه می کند و استفاده از لنزها را برای شما ایمن می کند. در موارد دیگر، ممکن است به قرص های خنثی کننده نیاز داشته باشید که یک قدم به برنامه پاکسازی روزانه لنزهای شما می افزاید.

محلول پاک کننده آنزیمی

به طور معمول هفته ای یک بار از پاک کننده آنزیمی برای شستن لنزها استفاده می شود. این محلول در از بین بردن پروتئین ها بسیار کارامد است. طریقه مصرف از محلول لنز آنزیمی به این صورت است که ابتدا باید جا لنزی را با محلول پاک کننده آنزیمی پر کنید.

یک قرص آنزیمی را داخل محلول بگذارید و پس از حل شدن قرص، لنز چشمی را داخل محلول قرار دهید. بعد از 15 دقیقه می توانید  لنز را با محلول دیگری شسته و استفاده کنید.

پاک کننده پروتئین

برای از بین بردن رسوب پروتئین روی لنز می توان از پاک کننده پروتئین استفاده کرد. ابتدا جا لنزی را با محلول پاک کننده چند منظوره پر کرده و یک قطره پاک کننده پروتئین به آن اضافه کنید.

طبق روش های قبلی لنز را با این محصولات تمیز کنید. استفاده روزانه از پاک کننده پروتئین بلامانع است.

اگر دچار حساسیت و آلرژی های چشمی هستید به پزشک مراجعه کنید تا محلول‌های مناسب برای چشم را دریافت کنید.

استفاده از قطره چشمی

استفاده از قطره های چشمی که حالت چرب دارد باعث روان شدن چشم می شود و لنز را هم پاکسازی و تمیز می کند و در نهایت از تجمع رسوبات پروتئینی جلوگیری می کند اما این را در نظر داشته باشید که  تکرار فشار و باد می تواند باعث انسداد گردد.

ضرورت استفاده از محلول برای شستشوی لنز

همانطور که گفتیم مراقبت و حفظ بهداشت لنزها بسیار مساله با اهمیتی است که اگر رعایت نشود باعث عفونت چشم و یا حتی باعث نابینایی می گردد.

نگهداری از لنزها کار سختی نیست و فقط با رعایت چند نکته ساده می توانید تا انتهای زمان انقضای لنز خود با خیال راحت از آن استفاده نمایید.

برای نگهداری و نوع محلول یا مایع لنز حتما با پزشک یا اپتومتریست خود مشورت نمایید زیرا بعضی از لنزها با محلول‌ها سازگاری ندارند و باعث خرابی لنز خواهند شد و به چشم ها آسیب جدی وارد می کند و یا باعث عفونت باکتریایی و قارچی چشم می گردد.

برای جلوگیری از اتلاف هزینه مازاد و آسیب رسیدن به لنز و چشم خود حتما پیش از خرید محلول، از پزشک یا اپتومتریست راهنمایی  بگیرید. مشاورین دیالنز آماده پاسخگویی به شما کاربران گرامی لنز هستند .

آیا سرم نمکی می‌تواند جایگزین مایع لنز شود؟

سرم نمکی حاوی آب نمکی است که pH آن تنظیم شده است. از این سرم می‌توان فقط برای آبکشی لنز تماسی استفاده کرد.

اما سرم نمکی هیچ شباهتی به مایع لنز ندارد. زیرا حاوی هیچ ماده پاک‌کننده یا ضدعفونی کننده نیست. به همین خاطر نمی‌توانید سرم نمکی را جایگزین محلول لنز کنید.

همچنین شما نمی‌توانید لنز را یک شب تا صبح در محلول نمکی بگذارید. زیرا خطر آلودگی لنز وجود دارد.

قرص لنز چیست چه کاربردی دارد؟

در ساخت لنزها بیش از 60 نوع پروتئین استفاده می‌شود که با هر بار استفاده به میزان زیادی از رسوبات چربی و پروتئین‌ها بر روی سطح لنز لایه می‌بندند که باعث تاری دید و اختلال در دید می‌شود که در نهایت منجر به عفوننت چشمی خواهد شد. برای پاکسازی این رسوبات چربی و پروتئین‌ها باید لنز‌ها را به خوبی شستشو داد تا به طور کامل پاکسازی شود.

یکی از موادی که می‌تواند به پاکسازی لنز کمک کند استفاده از قرص لنز است. البته با استفاده از این قرص‌های مخصوص شستشو لنز آلودگی‌های محیطی چسبیده به لنز هم پاکسازی می‌شود و علاوه بر این خشکی چشم ناشی از استفاده لنز هم از بین می‌رود. در نتیجه پیشنهاد می‌شود هر یک ماه یک بار از قرص لنز جهت شستشوی لنز استفاده شود.

طریقه مصرف قرص لنز چشم

برای پاکسازی لنز خود توسط قرص لنز لازم است آن را درون محلول لنز انداخته تا حل شود سپس برای مدت 3 تا 4 ساعت لنزها را درون محلول آغشته به قرص گذاشت و پس از آن لنز‌ها را از محلول جدا کرده و شستشو داد و این بار در جا لنزی خود فقط محلول لنز ریخت و اجازه داد لنزها به مدت 10 ساعت درون آن‌ها بماند تا کاملا رسوبات چربی و آلودگی محیطی از روی آن‌ها پاکسازی و استریل شود.

نوع دیگری از قرص لنز به صورت آنزیمی هستند و به کاربران لنز جهت کنترل پروتئین لنزهای آنها ارائه می‌شوند تا بتوانند توسط آن هر نوع پروتئینی را که به سطح لنز چسبیده است را پاکسازی کنند. این قرص‌ها را باید هر یک هفته استفاده کرد که به همراه آن یک محلول ضد عفونی کننده هیدروژن پراکسید ارائه می‌شود تا بتوان خیلی راحت لنزهای نرم را پاکسازی کرد.

خلاصه مطلب

زمانی که لنز دچار تجمع رسوبات پروتئینی می شود، کیفیت و شفافیت اولیه خود را از دست می دهد و به یک لنز کدر تبدیل می شود.

رسوبات لنزهای چشمی می تواند خطراتی مثل خشکی چشم، احساس وجود جسم خارجی در چشم و از دست رفتن بینایی به صورت موقت شود.

بهترین کار، جلوگیری از تجمع رسوب لنز چشم می باشد تا زمانی برای ایجاد چنین مشکلاتی وجود نداشته باشد.

و در صورتی که لنز ها دچار تجمع رسوبات پروتئنیی شدند می توانید برای از بین بردن رسوب لنز چشم از قطره های چشمی، پاک کننده های آنزیمی و محلول هیدراپراکسید هیدروژن استفاده کنید.

روش دیگری که بسیار امن است استفاده از لنزهای روزانه یک بار مصرف می باشد که پس از هر بار استفاده به دور انداخته می شود و لنز جدیدی جایگزین آن خواهد شد.