9 علت خستگی چشم چیست؟

خستگی چشم زمانی اتفاق می‌افتد که ماهیچه‌های چشم نتوانند استراحت کافی، آبرسانی و محافظت در برابر فعالیت زیاد را در مدت طولانی دریافت کنند. با گذشت زمان، چشمان شما به درد می‌آیند و احساس خستگی می‌کنند. گهگاهی‌ هم ممکن است این خستگی چشم به‌دلیل قرارگیری بیش‌ازحد در برابر اشعه‌های مضر، تابش خیره‌کننده و آلاینده‌های هوا باشد. در ادامه با مجله الکترونیکی دیالنز همراه باشید تا با علائم خستگی چشم بیشتر آشنا شوید.

خستگی چشم

خستگی چشم (Eye strain) یک عارضه شایع است که در صورت استفاده بیش از حد چشم و خستگی آن مثل رانندگی مسافت های طولانی یا خیره شدن طولانی مدت به صفحه نمایش و دیگر وسایل دیجیتالی اتفاق میفتد. خستگی چشم می تواند بسیار آزار دهنده باشد، اما منجر به مشکل جدی نمی شود. واژه خستگی چشم معمولاً برای توصیف یک سری از علائم مبهم که مرتبط با استفاده بیش از حد چشم ها باشد، بکار می رود. خستگی چشم علامت است و بیماری نیست. اگر شما هم در نتیجه نگاه کردن طولانی مدت به چیزی احساس ناراحتی در چشم خود می کنید، می توانیم بگوییم که دچار خستگی چشم شده اید.

خستگی چشم از عوارض شایع کار با کامپیوتر است. نگاه کردن به تصاویر دارای برفک یا لرزش، باعث خستگی چشم می شود. استفاده از عینک برای افراد دارای عینک، در هنگام کار با کامپیوتر ضروری است ولی استفاده ی بی مورد از عینک های دارای شیشه رنگی باعث خستگی چشم می شود.

هرگز به مدت طولانی به مانیتور نگاه نکنید. حداکثر بعد از هر 2 ساعت، 5 دقیقه چشم ها را ببندید. یک روش دیگر برای رفع خستگی چشم استراحت دادن به آن به مدت 20 ثانیه، بعد از هر 20 دقیقه است. برای این کار به اشیای واقع در فاصله 6 متری نگاه کنید.

اندازه حروف باید 2 تا 3 بار بزرگتر از ریزترین متنی باشد که می توانید بخوانید. خواندن مطالب با رنگ مشکی، بر روی صفحه سفید بسیار آسان است. تغییرات دایمی تصاویر و نیز تغییرات مداوم نور مانیتور، خواندن را بسیار خسته کننده می کند و موجب وارد آمدن فشار زیاد بر عضلات چشم می شود. برای جلوگیری از خستگی چشم، نور مانیتور را به گونه ای تنظیم کنید که تقریباً شبیه نور محیط پشت آن باشد. چنان چه میان نور مانیتور و روشنایی محیط اطراف آن تفاوت شدید موجود باشد، سردرد و مشکلات بینایی روی می دهد.

چه علل و عواملی باعث خستگی چشم می ‎شوند ؟

هرگونه فعالیتی که مستلزم استفاده طولانی مدت از چشم بدون استراحت باشد ، می ‎تواند باعث خستگی چشم شود که در اینجا به برخی از شایع ترین دلایل آن اشاره شده است :

1-کاهش میزان پلک زدن

میزان استاندار پلک زدن در حدود 12 تا 18 بار در دقیقه است اما خیره شدن به صفحه نمایشگر و خواندن و یا تماشا کردن چیزی در آن باعث کاهش یافتن تعداد پلک زدن در فرد می ‎شود و این امر باعث ایجاد خستگی، قرمزی وتورم چشم ها خواهد شد.

2-کمبود خواب

خوابیدن باعث استراحت و آرامش عضلات چشم می ‎شود و کمبود خواب منجر به خستگی و قرمزی و درد چشمان می‎ شوند .

3- وجود نور کم در محیط

عدم وجود روشنایی کافی در محیط باعث ایجاد فشار بر روی چشم ها می ‎شود زیرا برای دیدن اشیا و یا خواندن مطالب نیاز به تمرکز بیشتری است .

4-آلرژی ها

به گفته کریستوفر سندرز، جراح پلاستیک در پنسیلوانیا آلرژی باعث ترشح ماده ای شیمیایی به نام هیستامین می ‎شود که این ماده می ‎تواند باعث گشاد شدن رگ های خونی و افزایش جریان خون در زیر چشم ها شود ، هیستامین همچنین باعث تورم، خارش، التهاب و تجمع مایعات در زیر چشم نیز می ‎شود که این امر سبب ایجاد تیرگی در اطراف چشم و خسته به نظر رسیدن چشم ها خواهد شد .

استفاده از قرص های آنتی هیستامین و همچنین کمپرس های سرد به کاهش و بهبود سریع تر این علائم کمک می ‎کند .

5-کم آبی

کم آبی نه تنها برای سلامتی ما مضر است ، بلکه باعث می ‎شود که حتی بعد از 8 ساعت خواب مفید باز هم احساس خستگی کنیم و چشمانی خواب آلود داشته باشیم .

کم آبی حجم خون بدن را کاهش می ‎دهد و باعث ایجاد تداخل در فعالیت قلب نیز می ‎شود . چشم و پوست اطراف آن نسبت به کم آبی بدن بسیارحساس و تاثیر پذیر هستند .

6- عدم استفاده از عینک در صورت ضعیف بودن چشم ها

در صورت عدم استفاده از عینک در شرایطی که چشمان شما ضعیف هستند، چشمان تان برای اینکه بتوانند اجسام و یا مطالب را به طور دقیق تشخیص دهند باید سخت تر کار کنند و فشار بیشتری را تحمل کنند که چنین شرایطی علاوه بر ایجاد خستگی در چشمان شما، باعث ایجاد سردرد نیز می ‎شود .

7-سن

افزایش سن باعث ایجاد تیرگی در اطراف چشم می ‎شود و این امر به این دلیل است که با افزایش سن، تولید کلاژن در لایه های پوستی کاهش یافته و پوست نازک می ‎شود و خاصیت ارتجاعی خود را از دست می ‎دهد و با نازک شدن پوست، رگ های خونی زیر پوست قابل مشاهده شده و اطراف چشم تیره و چشمان فرد خسته به نظر می ‎رسند .  .

8-ژنتیک

بعضی افراد به دلیل ویژگی های ژنتیکی مستعد ایجاد حلقه های تیره در اطراف چشم هایشان هستند که این امر به تعامل پوست و چربی های موجود در زیر آن مربوط است. این حلقه های تیره در اطراف چشم باعث می‎ شود که چشمان فرد خسته به نظر بیاید .

9-مصرف غذا های پر نمک

پف کردن زیر چشم ممکن است در اثر تجمع مایعات در زیر چشم اتفاق بیفتد و این امر ممکن است ناشی از مصرف زیاد نمک باشد و بنا به گفته متخصصان پوست، برای کاهش پف زیر چشم بهتر است که مصرف نمک خود را کاهش داده، آب بیشتری بنوشید و برای خوابیدن دو بالش زیر سر خود قرار دهید و از کرم های دور چشم حاوی کافئین قهوه 100% خالص استفاده کنید .

راه های مقابله با خستگی چشم

معمولا با ایجاد تغییراتی ساده در عادات و فعالیت های روزانه می توان از خستگی چشم پیشگیری کرد و یا از میزان آن کاست.

- برای به خاطرسپاری بهتر، برخی قانون 20-20-20 را پیشنهاد می کنند که به این صورت بیان می شود: به طور دایمی، هر 20 دقیقه، 20 ثانیه به نقطه ای در 20 قدمی (6 تا 7 متری ) خود نگاه کنید.

- پلک زدن مرتب، موجب شستشوی چشم ها با اشک می شود ولی از آنجا که خیره شدن طولانی به چیزی (مانند مانیتور)، دفعات پلک زدن را بسیار کم می کند، باید گاهی چشم ها را به مدت چند ثانیه ببندید یا چند بار عمداً پلک بزنید.

- دکوراسیون و رنگ بندی خوب، تنظیم روشنایی و تهویه مناسب موجب بهبود سلامت بدن و چشم ها می شود.

- در غیر از ساعات کاری، استفاده از مانیتور کامپیوتر را محدود کنید.

- وضوح مانیتور را در سطح بالا تنظیم کنید.

- متن های طولانی را خارج از مانیتور (با گرفتن پرینت) مطالعه کنید.

- چنان چه روزانه بیش از 2 ساعت از کامپیوتر استفاده می کنید، ممکن است دچار سندروم بینایی ناشی از کار با کامپیوتر شوید.

- فاصله چشم از صفحه نمایش کامپیوتر باید 50 تا 65 سانتی متر بوده و صفحه نمایش کمی پایین تر از سطح چشم قرار بگیرد.

- به طور منظم گرد و خاک و اثر انگشت روی صفحه نمایش کامپیوتر را تمیز کنید.

- از صفحه نمایشی استفاده کنید که شیب و زاویه ی آن به راحتی قابل تنظیم کردن باشد.

- نور محیط اطراف را به گونه ای تغییر دهید که تابش و بازتاب های شدید و خیره کننده به حداقل برسند.

- در محیط کار از صندلی ای استفاده کنید که ارتفاع آن قابل تنظیم باشد.

- پلک زدن را فراموش نکنید. می توانید کنار مانیتور یک تکه کاغذ بچسبانید و بر روی آن بنویسید "پلک بزن". بعد از مدتی خود به خود به پلک زدن در حین کار با کامپیوتر عادت خواهید کرد.

- در هنگام کار با کامپیوتر به صورت منظم به خودتان استراحت بدهید.

- برای مقابله با خشکی و خستگی چشم ها می توانید یک تکه پارچه نرم را با آب گرم خیس کنید و به چشم هایتان بمالید (با چشمان بسته).

- در هنگام خشکی چشم ها می توانید از اشک مصنوعی استفاده کنید.

- می توانید برای افزایش رطوبت محیط کار و کاهش آلودگی هوای آن از دستگاه های مخصوص تصفیه هوا و یا رطوبت سازها استفاده کنید.

اگر بعد از رعایت تمام نکات بالا مشکل خستگی چشم شما برطرف نشد، حتما به چشم پزشک مراجعه کنید تا چشم های شما را معاینه کند و در صوت لزوم برای شما عینک تجویز کند. در بسیاری از موارد مشکل خستگی چشم با تجویز عینک و یا تعویض شماره عینک یا تجویز عینک های خاص (مانند عینک های دو کانونه) برطرف می شود. .

درمان دارویی و قطره برای خستگی چشم

خستگی چشم معمولا با رعایت نکاتی که در بالا ذکر شد برطرف می شود و نیاز به مصرف داروی شیمیایی ندارد. اما در صورتی که خستگی چشم ناشی از خشکی چشم بوده و با پلک زدن مکرر برطرف نشود می توان از اشک مصنوعی بدون نسخه چند بار در روز استفاده کرد که معمولا اثربخش هستند.

پزشک ممکن است قطره های روان کننده برای خستگی و خشکی چشم تجویز کند. قطره هایی که حاوی ماده نگهدارنده نیستند را می توان هر چند بار در صورت نیاز استفاده کرد اما قطره هایی که حاوی نگهدارنده هستند را نباید بیش از 4 بار در روز استفاده کرد.

در برخی موارد نیاز به تجویز عینک مطالعه یا کامپیوتر می باشد.