اثرات آلودگی هوا بر سلامت چشم ها

آلودگی هوا و درصد مواد سمی موجود در آن، روز به روز در شهرهای صنعتی رو به افزایش است. متخصصان معتقدند هوایی که تنفس می کنیم مملو از گازهای زیانبار و آلاینده های مضر است. براساس برخی مطالعاتِ انجام شده در مورد آلودگی هوا، تنفس هوای آلوده معادل کشیدن 40 نخ سیگار در روز است.

دود وسایل نقلیه و کارخانجات، دفع غیر اصولی زباله ها (بخصوص زباله های صنعتی و کشاورزی) و سوخت های فسیلی عمده ترین دلایل افزایش آلودگی هوا هستند که باعث تولید آلاینده های سمی در هوا می شوند.

آلودگی هوا که امروزه تبدیل به یک مشکل بزرگ جهانی شده است، خطرات بالقوه ای برای سلامتی جانداران و بویژه انسان ها دارد. آلودگی، تقریبا روی تمام بخش های بدن انسان اثر می گذارد.

ماسک های صورت می توانند به مقدار ناچیزی مانع بیماری های قلبی عروقی و تنفسی شوند. اما چشم ها تمام وقت در معرض آلودگی هوا و تمام این مواد شیمیایی مضر قرار دارند.

در این مقاله از مجله الکترونیکی دیالنز ، ضمن بررسی اثرات آلودگی هوا بر روی سلامت چشم ها، موثرترین گام ها جهت محافظت از چشم ها در هوای آلوده جمع آوری شده اند.

تاثیر آلودگی هوا بر چشم

همیشه با سرد شدن هوا پدیده وارونگی دما یا اینورژن در شهرهای بزرگ و صنعتی ایجاد شده و غلظت مواد آلاینده را بالا می برد که نتیجه مسقیم آن خاکستری شدن آسمان و بروز مشکلات مختلف قلبی و تنفسی است. حال آنکه متخصصان معتقدند این شرایط دستگاه بینایی را بیش از دیگر ارگان های بدن تحت تاثیر قرار داده و ممکن است به آن آسیب جدی برساند .

معمولا در هوای آلوده وقتی چشم خشک باشد و مواد آلاینده روی آن بنشیند، مکانیزم های چشمی قادر به تمیز کردن آنها نیست از این رو حساسیت ایجاد شده و احساس خیلی شدید وجود جسم خارجی، فرد را برای مدتی کلافه می کند. معمولا این افراد با مراجعه به چشم پزشک اظهار می کنند که جسم خارجی در چشم آنها وجود دارد و مدام به پلک آنها گیر کرده یا احساس سنگینی پلک دارند.

آنها نباید در معرض هوای آلوده قرار بگیرند و می بایست شست و شوی پلک به ویژه با شامپوهای مخصوص یا شامپو بچه را به صورت مستمر انجام دهند؛ در موارد حاد برای درمان با قطره یا بستن مجرای اشکی باید به متخصص مراجعه شود که خود امری طولانی و زمان بر است. تاکید می کنیم شست و شو و تمیزنگه داشتن لبه پلک همیشگی است و خود فرد می تواند انجام دهد اما قطره ها باید طبق تجویز پزشک مصرف شوند.

معمولا در این فصل خیلی ها به چشم پزشک مراجعه نمی کنند و  همیشه می پرسند، آیا می توانیم خودمان قطره اشک مصنوعی بریزیم؟ بله می توان، به شرطی که از قطره یکبار مصرف بدون مواد نگه داری بین 3 تا 5 مرتبه در روز استفاده شود.

آلاینده‌های معمول هوا در کلان شهرها عبارتند از :

•مونوکسید کربن

•دی اکسید نیتروژن

•دی اکسید گوگرد

• آرسنیک، آزبست، بنزن، سرب، کلروفلوئورکربن‌ها، ذرات معلق و دیوکسین

راه هايي كه آلودگي هوا سلامت چشم ها را تحت تاثير قرار مي دهد، به شرح زير است:

- خشكي چشم ها
آلودگي هوا مي تواند باعث سندرم خشكي چشم شود به طوري كه روي قرنيه تاثير مي گذارد و التهاب آن باعث خارش و سوزش در چشم ها مي شود.

-التهاب ملتحمه
علاوه بر عفونت ويروسي يا ميكروبي، التهاب ملتحمه نيز مي تواند به خاطر گرد و غبار و آلودگي هوا ايجاد شود كه باعث سوزش چشم ها مي شود، اين عفونت هاي چشمي التهاب ملتحمه چشم است كه با قرمزي چشم و تورم پلك ها مشخص مي شود.
ملتحمه (conjunctiva) غشاء نازك و شفافي است كه روي سفيدي چشم (صلبيه) و سطح داخلي پلك ها را پوشانده است.

-حساسيت
آلودگي هوا در افراد مبتلا به حساسيت چشم واكنش هاي آلرژيك ايجاد مي كند؛ همچنين باعث قرمزي، خارش، اشك آلودي و سوزش چشم ها مي شود كه به معالجه فوري پزشكي نياز دارد.

-عفونت چشم
دود فتوشيميايي كه با مواد شيميايي خطرناك پر شده است، نه تنها باعث سوزش و آسيب چشم ها مي شود بلكه فرد را در معرض خطر عفونت هاي چشمي هم قرار مي دهد بنابر اين لازم است كه تمامي افراد براي پيشگيري از اختلالات چشمي ناشي از الودگي هوا از عينك استفاده كنند.

لنز طبی، ناسازگار با آلودگی هوا
یکی از موضوعات جدی دیگر هنگام آلودگی هوا استفاده از لنز طبی است. هنگامی که فرد از لنز طبی استفاده می‌کند، بیشتر از افراد دیگر باید از حضور در محیط‌های آلوده پرهیز کند. اکسیژن لازم برای تنفس قرنیه چشم از طریق لنز طبی و اشک عبور می‌کند و به قرنیه چشم می‌رسد. بنابراین آغشته شدن اشک و لنز طبی به مواد آلاینده نه‌تنها تنفس قرنیه شما را در روز‌های آلوده هنگامی که از لنز طبی استفاده می‌کنید کمی مشکل می‌کند بلکه استفاده از لنز‌های طبی مدت دار می‌تواند موجب تخریب لنز و کوتاه شدن عمر لنز طبی شما شود.

در این موارد اگر فرد از لنز طبی استفاده می‌کند، بهره‌گیری از لنز‌های طبی یکروزه که فقط برای استفاده یک روز تعبیه شده‌اند و صبح هنگام در چشم گذاشته می‌شوند و در انتهای روز دور انداخته می‌شوند، توصیه می‌شود.

مدیریت و کنترل بیماری

درمان علائم چشم که بدون عفونت یا آلرژی می‌باشد به سادگی با خنک سازی چشم توسط شستشوی آرام با آب تمیز و به دنبال آن کمپرس خنک است.

 استفاده از قطره‌های چشمی و عینک آفتابی نیز گزینه‌های مفیدی هستند. 

تا زمان بهبودی کامل چشم باید از لنزهای تماسی و آرایش چشم خودداری شود.

مراقبت از چشم ها در هوای آلوده

اگر شما نیز قصد دارید تا در مقابل اثر آلودگی هوا بر چشم در امان باشید، بایستی روش های مراقبت از چشم های خود را در هوای آلوده، جدی بگیرید تا از این طریق بتوانید با خیال راحت به گشت و گذار بپردازید. از مهمترین مراقبت های چشم می توان به مواردی از جمله زیر اشاره کرد:

• برای کاهش اثرات آلودگی هوا بر چشم می توانید از عینک های مناسبی برای این امر استفاده کنید.

• چشم های خود را بعد از به خانه رفتن با آب ولرم مورد شستشوی قرار دهید.

• توصیه می شود که با دست اقدام به مالیدن چشم های خود نداشته باشید.

• برای شستشوی چشم های خود می توانید از شامپو بچه استفاده کنید.

• در صورت امکان در روزهایی که هوا آلوده است به بیرون از خانه نروید.

جمع بندی

به عنوان حرف آخر، برای حفظ سلامت عمومی و فراهم آوردن بهترین مراقبت از چشم ها و به عنوان یک اقدام احتیاطی در هوای آلوده، تا حد ممکن از منزل خارج نشوید.

همواره شاخص های آلودگی هوا را بررسی کنید و تا حد ممکن از تردد در نواحی بسیار آلوده پرهیز کنید.

زمانی که هوا بسیار آلوده است، تمام درب ها و پنجره های منزل را بسته نگه دارید.

در صورت بروز آلرژی یا عفونت چشمی، بدون هیچ معطلی برای معاینه دقیق تر به متخصص چشم مراجعه کنید.

همچنین توصیه می شود که راه های مراقبت از چشم ها را برای کودکان خود نیز آموزش دهید.