معاینه کامل چشم حداقل هر ۲ سال یکبار ضروری است

در واقع یک معاینه چشم پزشکی شامل مراحل مختلفی است که بسیاری از اختلالات چشمی را در مراحل اولیه تشخیص داده و در صورت اقدام به موقع مانع از پیشرفت آنها می شود. معاینه کامل چشم پزشکی مراحل متعددی دارد بطوریکه معاینه کامل حدود یک ساعت وقت می گیرد. در این مقاله از مجله الکترونیکی دیالنز در مورد معاینه کامل چشم و بهترین زمان مراجعه به چشم پزشک در سنین مختلف صحبت خواهد شد .

اهمیت معاینه چشم ها

طی معاینه کامل چشم پزشکی، پزشک چیزی بیشتر از  تجویز ساده عینک و یا لنز تماسی انجام میدهد . در جریان این معاینات چشمتان از نظر ابتلا به بیماریهای شایع چشم و اینکه آیا دو چشم بصورت هماهنگ با یک دیگر عمل میکنند، بررسی می شود و بر اساس معاینه چشم شما ممکن است به وجود بیماریهایی نظیر دیابت ، فشار خون، تومر ها، بیماریهای مغزی و سایر بیماریها در دیگر جاهای بدن شما پی ببریم.
معاینات چشم پزشکی در هر فردی از نظر احتمال نیاز به عینک و یا از نظر وجود بیماریهای چشمی ضرورت دارد . معاینات چشم پزشکی در کودکان نقش مهمی در اطمینان از سلامت بینایی آنها و حصول موفقیت تحصیلی آنها دارد .

مراحل معاینات چشم پزشکی

معاینه کامل چشم پزشکی مراحل متعددی دارد. بسته به شرایط بیمار ممکن است تمام تست ها یا قسمتی از آن ها صورت گیرد. این معاینات شامل مراحل زیر است:  

تست حدت بینایی

این تست وضوح و شدت بینایی را اندازه گیری می کند. معمولا برای اندازه گیری دید دور از چارت پروژکتور و برای اندازی گیری دید نزدیک ، پزشک از کارتی که در فاصله مطالعه در دست می گیرد، استفاده می کند.

تست بررسی انحراف چشم

ابتدا پزشک از معاینه شونده می خواهد که به نقطه خاصی مثلا یکی از حروف چارت بینایی نگاه کند. با گرفتن مانعی در مسیر بینایی یک چشم، اگر چشم ها انحراف نداشته باشند، چشم دیگر هیچ حرکتی نخواهد کرد. اگر چشم فرد معاینه شونده دچار استرابیسم (انحراف چشم)باشند، چشمی که باز است حرکت کرده و در مسیر مستقیم قرار میگیرد. سپس این تست برای چشم مقابل تکرار می شود. این تست هم برای فاصله دور و هم فاصله نزدیک انجام می شود. در واقع این تست ساده ترین روش ارزیابی هماهنگی حرکات دو چشم است. با این تست انحراف و تنبلی چشم ها قابل ارزیابی است.  

در این تست میزان و نحوه حرکات کره چشمتان ارزیابی می شود. در حالیکه شیئی را در فاصله حدود 40 سانتی متری جلوی چشم شما قرار می گیرد، چشم پزشک از شما می خواهد که در جهات مختلف شیئ را دنبال کنید. در این تست حرکات آهسته("pursuits") و سریع ("saccades") چشم ها ارزیابی می شود. اختلالات حرکتی چشم ها ممکن است باعت خستگی چشم ها، دوبینی و ناراحتی به هنگام مطالعه و کامپیوتر شود.  

تست کور رنگی

این تست برای ارزیابی قدرت تشخیص رنگها و در ابتدای معاینه انجام می شود. این تست علاوه بر تشخیص کور رنگی ارثی، به پزشک کمک می کند تا یک سری از بیماری های اکتسابی را نیز کشف کند.

رتینوسکوپی

با این تست شماره چشمتان تخمین زده می شود. برای انجام این تست پزشک، نور اتاق را کم می کنند و از معاینه شونده می خواهد که به فاصله دور مثلا یکی از حروف بزرگ E چارت بینایی نگاه کنید. در حالیکه شما به حرف E نگاه می کنید، چشم پزشک نور ضعیفی را به داخل چشمتان می تاباند و با تعویض لنزهایی که در جلوی چشم شما قرار می دهد شماره چشمتان را تخمین می زند. با این تست شماره عینک شما مشخص خواهد شد. این تست بخصوص در اطفال و بیمارانیکه همکاری خوبی با پزشک ندارند، مفید است.

چه وقت برای معاینه چشم مراجعه کنیم؟

یک معاینه کامل چشم پزشکی بسیار فراتر از تعیین عیوب انکساری چشم و شماره عینک مناسب است. در واقع یک معاینه چشم پزشکی شامل مراحل مختلفی است که بسیاری از اختلالات چشمی را در مراحل اولیه تشخیص داده و در صورت اقدام به موقع مانع از پیشرفت آنها می شود. یک معاینه کامل شامل:

اندازه گیری فشار داخل چشم

بررسی قسمت خلفی و شبکیه

و بررسی قسمت قدامی(جلوئی) چشم است.

زمان تکرار آزمایشات چشمی بسته به نظر پزشک معالج شما دارد. با این حال توصیه های انجمن چشم پزشکی آمریکا این است که:

اگر سن شما زیر ۴۰ سال است بهتر است که هر ۳ سال یک بار معاینه کامل چشم صورت گیرد.

اگر سن شما بین ۴۰ تا ۶۵ سال است بهتر است که هر دو سال یک بار معاینه صورت گیرد.

اگر ۶۵ سال یا بیشتر دارید این معاینات باید سالیانه صورت گیرد.

اگر شما دیابتی هستید باید سالیانه یک بار معاینات کامل چشم پزشکی را انجام دهید. بعضی از افراد که دارای برخی بیماری های سیستمیک یا چشمی خاصی هستند، احتیاج به معاینات بیشتری دارند.

در معاینه چشم چه مشکلاتی مورد توجه قرار می گیرند؟

مشکلاتی که چشم پزشک در معاینه چشمی بدانها توجه می کند عبارتند از:

عیوب انکساری: شامل دوربینی، نزدیک بینی، آستیگماتیسم، ...

تنبلی چشم (آمبلیوپی): این مشکل در موارد استرابیسم و یا اختلاف زیاد بینایی دو چشم رخ می دهد. در این وضعیت مغز تصویر گرفته شده از چشم مشکل دار را ارسال نمی کند. آمبلیوپی در صورت عدم درمان ممکن است باعث اختلال در تکامل بینایی شده و اختلال دائمی بینایی را بهمراه داشته باشد. این اختلال معمولاً با بستن چشم بدون مشکل برای مدتی مشخص درمان می شود.

استرابیسم (انحراف چشم): چشم پزشک چشم بیمار را از نظر هماهنگی حرکتی و وضعیت قرار گیری نسبت به یکدیگر بررسی می کند. استرابیسم می تواند سبب اختلال در درک عمق و آمبلیوپی شود.

بیماریهای چشمی: بسیاری از بیماریهای چشمی نظیر گلوکوم و مشکلات ناشی از دیابت در مراحل اولیه علائم واضحی ندارند. چشم پزشک در معاینه چشمی به این بیماری ها توجه کرده و در صورت برخورد با این علائم درمان های اولیه را آغاز می کند. در بسیاری موارد تشخیص و درمان زودرس بیماریها سبب کاهش عوارض و از دست دادن دائمی دید می شود.

بیماریهای دیگر: معاینه عروق ته چشم، پرده شبکیه و دیگر قسمت های چشم می تواند ابتلا بیمار به بیماری های غیر چشمی نظیر فشار خون، دیابت، چربی بالا و بعضی بیماری های دیگر را نشان دهد.

روش های حفاظت از چشم

- مصرف غذاهای مفید

مصرف هویج و مواد غذایی که دارای ویتامین های مختلف به خصوص ویتامین A هستند ، برای تقویت چشم و بهبود بینایی بسیار تاثیر گذار است. اسفناج، پرتقال، گوشت، ماهی و غلات هم جزو مواد غذایی هستند که برای چشم ها و سلامت آن ها مفیدند. اگر می خواهید رژیم غذایی سالمی برای چشم های تان داشته باشید از غذاهایی غنی از آنتی اکسیدان ها “ مثل امگا 3″ ، ویتامین های C و E ، بتاکاروتن، روی و لوتئین استفاده کنید. با خوردن این مواد غذایی ممکن است دید شما دیرتر کاهش یابد و دیرتر هم به حالت تخریب ماکولا دچار شوید.

- استفاده از عینک آفتابی

همیشه همه ما برای محافظت از پوست از کرم ضد آفتاب استفاده می کنیم. همانطور که از پوست محافظت می کنیم ، محافظت از چشم نیز در مقابل آفتاب ضروری است و بهتر است در روزهای آفتابی بیرون از منزل از عینک آفتابی استفاده نماییم و مراقب چشمان خود باشیم.

اجتناب از فشار و خستگی چشم

خستگی چشم ها و کار با رایانه برای ساعت های طولانی تأثیرات سویی بر بینایی دارد و سبب مشکلات چشمی مانند درد، اشک ریزی، تاری یا دوبینی و سردرد می شود.

- معاینه منظم چشم

هر شش ماه یکبار لازم است همه افراد به معاینه چشم خود بپردازند تا بیماری های چشمی مانند لکه های ناشی از افزایش سن، گلوکوم، رتینوپاتی دیابتی و آب مروارید سریع تشخیص داده شود تا درمان شوند.

- حفاظت از چشم

آسیب های محیطی روی چشم ها و بینایی اثر منفی می گذارد پس بهتر است اگر دارای مشاغل پر خطر هستید ، از عینک ایمنی استفاده نمایید.

نتیجه گیری

در پایان معاینات چشمی،پزشک نتیجه دقیق ارزیابی ها را به همراه آگاهی های لازم برای پیشگیری از ابتلا به بیماری های چشمی محتمل و محافظت از چشم در اختیار شخص قرار می دهد.